Wijn met kurk of wijn met schroefdop?

"Er zit kurk in mijn wijn" zei een klant onlangs gedesillusioneerd toen ik haar ontmoette. Enige zinnen verder bleek dat het niet ging om wijn met een kurk smaak of geur maar dat het een afsluiting betrof. Het wijnjaar was gewisseld van 2009 naar 2010 en 2009 was met een schroefdop uitgevoerd. Het was duidelijk dat ze een kurk geen voordeel vond.

De meeste mensen associëren wijn met een schroefdop nog altijd als goedkope wijn maar inmiddels is dat echt achterhaald. Steeds meer wijnen worden afgesloten met een schroefdop in plaats van een kurk. In de toekomst zullen het alleen nog maar meer gaan worden, van eenvoudig tot exclusief. Hoewel dat gevoelsmatig misschien even wennen is, zijn er tal van rationele overwegingen waarom een schroefdop de voorkeur verdient boven de van oudsher gebruikte kurk.

De belangrijkste reden is dat wijn die met natuurkurk afgesloten wordt, altijd  onderhevig is aan de inwerking van zuurstof (oxidatie) en af en toe kans loopt op bacteriële infecties (kurk). In beide gevallen heeft dat te maken met het gegeven dat kurken uit organisch materiaal bestaan dat na verloop van tijd vergaat. De mate waarin de kurk zuurstof doorlaat, varieert van fles tot fles, waardoor er altijd een mate van onvoorspelbaarheid met betrekking tot de conditie van de wijn bestaat.

Goed om te weten is dat voor de ontwikkeling van de wijn geen zuurstof nodig is. Overigens is een kleine, gecontroleerde hoeveelheid zuurstof bij rode wijn niet schadelijk.

Bij het gebruik van schroefdoppen worden de risico's tot een absoluut minimum gereduceerd. Anders dan kurken garanderen schroefdoppen exact dezelfde conditie voor iedere afzonderlijke fles. Flesvariatie door inwerking van zuurstof is daarmee van de baan. 

Met name witte wijnen, die het van zuiverheid en aromatische finesse moeten hebben, bleken daarom zeer gebaat bij de nieuwe vorm van afsluiting. Ook rode wijnen hebben voordeel bij een schroefdop, omdat deze het risico van kurkinfectie elimineert. De schroefdop heeft behalve de grotere betrouwbaarheid van de wijnkwaliteit ook nog een praktisch voordeel. Openen en sluiten van flessen gebeurt nu letterlijk in een handomdraai, zonder dat er nog accessoires bij nodig zijn.

Om nog even een fabeltje uit de weg te ruimen, het is niet uitgesloten dat een wijn ondanks een schroefdop toch kurk (TCA) (kurk smaak/geur) heeft. Krijgen zal hij het niet maar als er kurk in de wijn zit op het moment van bottelen, voorkomt een schroefdop dat niet.