"prooftag" tegen wijnfraude

Chateau Lafite Rothschild gaat alle flessen vanaf jaargang 2009 voorzien van het Prooftag anti-fraude zegel. Prooftag is een zegel met een unieke code van 13 cijfers, waarmee elke fles een authentieke code krijgt. Ook de Carruades de Lafite, de tweede wijn van Lafite, krijgt deze zegel.

Met de wijnen van Lafite wordt veel gefraudeerd, met name op de Chinese markt. Volgens James de Roany, adviseur van de Franse overheid op het gebied van wijnexport, heeft de Chinese consument vijftig procent kans om een niet echte fles Lafite Rothschild te kopen.

Ook andere premiers crus, zoals Chateau Ausone, Chateau Margaux, Chateau Latour gaan de Prooftag zegel gebruiken. Andere toonaangevende namen die zich oprichten in de strijd tegen wijnfraude zijn ondermeer Palmer, Smith Haut Lafitte, Chateau Montelena in Californie, Domaine de Comte Lafon en Domaine Ponsot in Bourgogne en Rhone.

De Roany waarschuwt echter dat ook dit systeem niet feilloos is: “Een echte fles kan altijd nog gevuld worden met namaakwijn”.

Wat is nou eigenlijk biologische wijn?

Biologische wijn: 

Wijn past goed binnen een verantwoord levenspatroon. En nog meer als die wijn op een zo natuurlijk mogelijke wijze wordt geproduceerd, waarbij de boer het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zo veel mogelijk mijdt. De publieke belangstelling voor natuurproducten neemt snel toe. Ook in agrarische kringen wint de groene aanpak terrein.

Wij spreken over biologische wijn als die is bereid uit biologisch geteelde druiven. Biologische druiven die met aandacht en zorg voor het milieu zijn geteeld, zonder het gebruik van kunstmest, de toepassing van gentechnologie en met een minimaal gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen.

In de wereld neemt de biologische wijnbouw toe en zijn vele vermaarde wijnmakers aan het biologisch, ja zelfs aan het biologisch dynamisch boeren geslagen. Zij houden in hun dagelijkse handelingen rekening met het natuurlijke leven in en rond de wijngaard: om zo nog mooiere wijnen te produceren.

Wat is biologische wijn?

Conventionele landbouwmethoden brengen veel ongemakken met zich mee. Zo kunnen tractoren erosie veroorzaken en zorgen chemische gewasbeschermingsmiddelen voor verontreinigd grondwater en een reductie van het leven in de bodem.

De levende bodem is een belangrijke schakel in de kringlopen van het agrarisch bedrijf. Dit leven wordt gekoesterd en zorgvuldig in de gaten gehouden. Het is een van de belangrijke redenen dat de biologisch werkende boeren zoveel mogelijk gebruik maken van dierlijke en plantaardige bemesting. Geen kunstmest dus. Een goed plantenmengsel zorgt voor bloemgroei gedurende het hele seizoen, bindt stikstof, levert veel organische stof (humus) en houdt - door veel en diverse wortelgroei - de bodem luchtig. Zoals bodembegroeiing met bijvoorbeeld klaver, dat de humusopbouw bevordert en het bodemleven stimuleert, wat uiteindelijk een positieve invloed heeft op de beluchting van de grond.

Bodem en bemesting

Ziekten en plagen worden beschouwd als een teken van onevenwichtigheden in het systeem. Door biologische druiventeelt is het hele biologische systeem in de wijngaard beter in evenwicht, waardoor ziekten en plagen zich minder explosief kunnen ontwikkelen. Om de planten sterker te maken, gebruiken boeren natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen zoals algen en heermoes. Algen stimuleren de wortelgroei, terwijl heermoes veel kiezelzuur bevat dat beschermt tegen schimmelziekten. Bloemen lokken nuttige insecten en vogels, die zich voeden met schadelijke insecten, waardoor chemische bestrijding overbodig wordt. De biologische wijnboer bestrijdt met de inzet van kippen schadelijke larven en maakt gebruik van roofvogels om spreeuwen en knaagdieren buiten de wijngaard te houden.

Toch ontkomt de biologische boer niet aan het gebruik van zwavel en Bordeauxse pap (een mengsel van kopersulfaat en gebluste kalk dat preventief werkt tegen schimmelaantastingen). Een mogelijk alternatief voor Bordeauxse pap is het gebruik van kalium fosfiet en bakpoeder. In de wijnbouw (zowel biologische als niet biologische) wordt het gebruik van deze stoffen tot een minimum beperkt. De inzet van meeldauw tolerante of -resistente druivenrassen draagt hieraan bij.

Onkruid is een van de ongemakken waarmee de biologische wijnboer wordt geconfronteerd. In de biologische wijnbouw wordt bewust gebruik gemaakt van de natuurlijke begroeiing in en om de wijngaard. Deze kan een positieve bijdrage leveren aan de vruchtbaarheid, doorlaatbaarheid en stabiliteit van de bodem. De begroeiing kan in de hand gehouden worden door ploegen, maaien, inzaaien van plantaardige ondergroei (klaver) of met resten van organisch materiaal (mengsel van plantenresten) dat het onkruid wegdrukt en de bodem voorziet van de nodige stikstof. Sommige boeren laten schapen grazen tussen hun wijnstokken om de groei van onkruid te beheersen.

Onkruid

De oogst van druiven geschiedt bij biologische wijnbouw meestal handmatig. Hierdoor ontstaat er minder schade aan de druiventrossen. Beschadigde druiven zijn namelijk uiterst gevoelig voor schimmelvorming. Schimmelvorming is nadelig voor de uiteindelijke kwaliteit van de wijn.

Na de pluk worden de druiven naar de wijnkelder getransporteerd, waar de vinificatie plaats vindt. De bereiding van biologische wijn wijkt niet veel af van die van conventionele wijn.

Filtratie wordt zo mogelijk beperkt, waardoor de wijn zijn natuurlijke karakter optimaal behoudt. Bij biologisch-dynamische wijnbouw klaart men de (rode) wijn vaak met behulp van het eiwit van kippeneieren.

Voor- en nadelen

Sceptici zijn van mening dat biologische landbouw alleen mogelijk is doordat het biologische land is omgeven door niet biologische opererende bedrijven, die bepaalde ziekten reeds hebben bestreden.

Anderzijds moeten de biologisch werkende bedrijven hun land beschermen tegen het overwaaien van stuifmeel van genetisch gemanipuleerde planten, waardoor de biologische keten in aanraking kan komen met ongewenste organismen. Het is een van de grootste zorgen voor de biologische boer. Diverse organisaties onderzoeken hoe genetisch gemodificeerde, niet-biologische en biologische teelten naast elkaar kunnen bestaan.

Wereldwijd gaat biologische wijnbouw gepaard met minder energieverbruik en heeft het een positieve invloed op de werkgelegenheid op het platteland. Een nadeel is dat een biologische aanpak arbeidsintensiever is en daardoor de consumentenprijs nadelig beïnvloedt.

Ondanks het ontbreken van specifieke Europese wetgeving met betrekking tot de biologische wijnbereiding moet ‘biologische wijn' toch aan wettelijke regels voldoen. Op de naleving daarvan vindt toezicht plaats.

Biologische en biologisch-dynamische producten zijn vaak herkenbaar aan een keurmerk, hoewel sommige biologisch werkende boeren de voorkeur geven om het keurmerk achterwege te laten. Op Europees niveau wordt momenteel gewerkt aan één uniform verplicht te gebruiken keurmerk voor biologische producten. Tot die tijd kunnen de lidstaten hun eigen erkende keurmerk blijven voeren. In Nederland is dit bijvoorbeeld EKO. Andere Europese lidstaten hebben hun eigen keurmerken, maar voeren dezelfde basisregels.

Controle

Skal is de controleorganisatie voor biologische producten in Nederland die toeziet op de naleving van de EU-regels op het gebied van onder andere bemesting, gewasbestrijdingsmiddelen, opslag en etiketteringvoorschriften. Wie aan de voorschriften voldoet, mag het product biologisch noemen en het EKO-keurmerk gebruiken. Het Skal-nummer verwijst naar het bedrijf dat voorkomt op de lijst van biologische bedrijven.

Voor biodynamische landbouw bestaat er het Demeter keurmerk. Demeter is in de Griekse mythologie de godin van de landbouw en vruchtbaarheid.

Geitenwollensokkenwijn of pure kwaliteit?

Inmiddels is de algemene kijk op biologische en biodynamische producten veranderd en worden deze door een brede bevolkingsgroep meer dan gewaardeerd. Onder de wijnmakers heerst tevredenheid over het kwalitatieve aspect van biologische wijnen. Zij beweren dat hun wijnen schoner, levendiger en smaakvoller zijn en bovendien langer geconserveerd blijven. Of dit inderdaad altijd het geval is, hangt sterk van de ligging van de wijngaard, het microklimaat, de wijnboer en uw smaak af. Net als bij wijn gemaakt van niet-biologisch geteelde druiven. 

Conclusie?

Eigenlijk is het zo, dat ook hier de wetgeving leidend is en dat er net als bij heel veel andere takken van sport er behoorlijk de hand mee gelicht wordt. De ervaring leert dat er genoeg wijnen zijn die niet het keurmerk voeren maar wel volledig biologisch of zelf biodynamisch werken. Deze bedrijven werken volgens het principe "lutte raisonnée" en dat houd in dat ze middelen pas inzetten als daar ook daadwerkelijk aanleiding voor is. De coöperatieven zijn hier minder goed in dan de individuele wijnhuizen. En per saldo is dat ook logisch daar de boeren die hun druiven daar aanleveren over het algemeen behoorlijk uitgeknepen worden en daardoor ook niet echt gemotiveerd zijn om kwaliteit te leveren. De individuele wijnhuizen zoals Chiorri werken met meer passie voor hun producten en dat zie je ook eigenlijk altijd terug in de wijn. Ga af op advies van een Vinoloog of importeur die weet hoe de wijn gemaakt wordt en of er toevoegingen zijn gebruikt die niet wenselijk zijn.

Sinterklaas Wijn?

Bij allerlei gelegenheden wordt gesproken over wijn. De asperges, kerst, zomer et cetera. Niemand hoor ik over welke wijn je nou moet drinken met Sinterklaas. Wordt er dan geen wijn gedronken? Of drinkt men het zelfde als tijdens de kerstdagen? Sinterklaaswijn of wijn met een baard, Spaanse wijn? Eigenlijk is er van alles te bedenken. Is het niet commercieel genoeg voor de "grote jongens"?
Marketing technisch niet verantwoord?

Voor mij blijft het een raadsel dus ik doe maar even wat suggesties aan de hand.

Voor bij de speculaas een "stevige" rode wijn als een Montefalco Rosso of een l"arringatore  die beide ook prima gaan met een chocoladeletter. Ook kan je gaan voor iets zoets zoals een bubbel uit Italië van Moscato Een witte wijn die het ook prima zou doen is de Grechetto van Chiorri.

Dus mocht u voor het oneindige dilemma staan welke wijn te drinken tijdens de Sinterklaasviering dan verwacht ik hiermee de verlossing te hebben gebracht.

Witte wijn Ferrari

Daar rijden we dan vlak bij de plaats Trequanda in Toscane. Ik had me eigenlijk voorgenomen om nog niet aan dit gebied te beginnen en me dit jaar nog te concentreren op alle prachtige wijn schatten van Umbrië.

Maar het kan toch anders lopen. Voor ons rijdt namelijk Emanuele Bizzi, de directeur van het wijnhuis Pucciarella, inmiddels een vaste leverancier. Hij is recentelijk ook gepromoveerd tot directeur van Azienda Trequanda (met bijbehorende auto) en zodoende ben ik uitgenodigd om een bezoek te brengen aan dit prachtige landgoed met bijbehorende druiven. Eigenlijk kon ik zijn verzoek uit beleefdheid niet afslaan.

Maar dat ik hier geen spijt van zou krijgen bleek tijdens de proeverij die zich zo rond lunchtijd afspeelde. Buiten al het heerlijke vergiste druivensap dat uit deze, recentelijk voor 3 miljoen euro verbouwde, Cantina voort komt, kwamen er ook allerlei lekkernijen van hun lokale runderen op tafel. Het moet gezegd; Echt geen straf!!!

Met name de Baconcoli deed het erg goed bij de dungesneden worsten en de broodjes met olijfolie. Maar ook de Rezzantino met 4% alcohol was een absolute verrassing bij enkele blauwe kazen. Emanuele weet van geen ophouden en werkelijk alles wat eetbaar en drinkbaar is wordt aan mij en mijn Italiaanse wijnscout (lees oom) aangeboden.

Als je op de Italiaanse snelwegen rijdt dan denk je dat werkelijk elke Italiaan haast heeft maar deze bijzondere man in zijn "witte wijn Ferrari" heeft alle tijd en daardoor ook een beetje mijn "wijn" hart gestolen.

Decanteren of karafferen van je wijn?

 

Decanteren en karafferen worden vaak door elkaar gebruikt en behoeft dus enige toelichting.

Decanteren is een handeling die uitgevoerd wordt om de wijn van de droesem te scheiden, niet om de wijn te laten oxideren (met zuurstof in aanraking laten komen)....een echte mooie oude wijn karafferen, maakt de wijn kapot, daar wil je de zuurstof zijn werk juist niet laten doen. Mede omdat door de lange periode op fles de hoeveelheid tannines (die de wijn ‘harder’ maken) al flink zijn gereduceerd of bijna volledig verdwenen. Een oude wijn decanteer je daarom ook in een zo gesloten mogelijke wijnkaraf waar zuurstof moeilijk(er) bij kan.

Grote verschil tussen karafferen en decanteren:

Karafferen: de wijn in een zo open mogelijke karaf schenken om deze te kunnen laten oxideren en daarmee de tannines te verzachten en de wijn te 'openen'.

Decanteren: De wijn scheiden van haar droesem/bezinksel zodat je deze meteen kan drinken na te zijn gescheiden van het residu.

Decanteren in detail:
Wijn wordt uit de fles in een karaf gegoten met als doel om de wijn te scheiden van een (kleine) hoeveelheid vloeistof met het sediment, zodat er een grote hoeveelheid "zuivere" wijn overblijft die vrij is van ‘droesem’. Het sediment blijft gedurende het proces achter in de fles, en de zuivere wijn wordt getransporteerd naar de karaf (decanter).
Decanteren wordt gebruikt voor het serveren van wijnen die zijn beladen met sedimenten/residuen in de oorspronkelijke fles. Deze sedimenten kunnen het resultaat zijn van een zeer oude wijn of een wijn die niet is gefilterd of geklaard gedurende het vinificatieproces. Vaak is het wijnsteenzuur. In de meeste moderne wijnbereiding is de noodzaak om te decanteren voor dit doel aanzienlijk verminderd, omdat veel wijnen niet langer een aanzienlijke hoeveelheid sediment produceren als ze ouder worden.

Wijn beluchting in detail:
Een andere reden om wijn te decanteren (karafferen) is om de wijn te beluchten, of anders gezegd te laten "ademen". Karafferen heeft als doel om de effecten na te bootsen van het ‘walsen’ van de wijn in een glas (ter stimulering van de beweging van de moleculen in de wijn), wat leidt tot de vrijlating van meer aromatische verbindingen. Bovendien wordt verondersteld dat de wijn ervan profiteert doordat enkele van de hardere aspecten van de wijn worden verzacht (zoals tannines of potentiële wijn fouten als mercaptanen). Veel wijn schrijvers bepleiten het decanteren als middel voor de beluchting van wijn, vooral wijnen die rijk zijn aan tannines zoals Barolo, Bordeaux, Cabernet Sauvignon, Rhône wijnen en port. Daarbij wordt wel opgemerkt dat het decanteren schadelijk kan zijn voor meer delicate wijnen zoals Chianti en Pinot Noir. De effectiviteit van decanteren is echter een onderwerp van debat, waarbij sommige wijn deskundigen zoals Oenoloog Émile Peynaud beweren dat de langdurige blootstelling aan zuurstof eigenlijk meer aromatische verbindingen uiteen drijft en laat verdwijnen dan dat het stimuleert. Dit in tegenstelling tot de blootstelling op kleinere schaal door de wijn te walsen in het glas onder onmiddellijke vrijlating van aroma’s. Er wordt ook gezegd dat het proces van een paar uur decanteren niet het verzachten van tannines als effect heeft. Het verzachten van tannines vindt plaats tijdens het vinificatie proces en tijdens het verouderingsproces op eiken, als de tannines door een proces van polymerisatie gaan wat dagen of weken kan duren - decanteren verandert door de oxidatie vooral de waarneming van sulfieten en andere chemische samenstellingen, wat sommige drinkers het gevoel van zachtere tannines in de wijn kan geven.
Sommige wijn deskundigen, zoals schrijfster Jancis Robinson, geloven dat voor alle wijnen, behalve de meest kwetsbare wijnen, geldt dat er niet veel aanzienlijke schade aan de wijn ontstaat door het decanteren.

Halve waarheden of andere trucs! door Pieter Nijdam

AMSTERDAM -  Vroeger had De Nederlandse Wijnbeurs er patent op, maar nu lijkt die rol overgenomen door de wijnwinkel van het erudiete Financieele Dagblad: de dingen mooier voorstellen dan ze in werkelijkheid zijn.

De Wijnbeurs wilde ons ooit laten geloven dat gewone wijntjes die werden gelagerd op nieuwe eikenhouten vaten Médocs en Saint-Émilions van Grand Cru-formaat zouden opleveren. Daarvoor moest dan wel diep in de buidel worden getast. Nog steeds bestaat dit vatencollectief, hoe onwerkelijk ook de voorstelling van zaken is.

Het FD maakt het nog bonter door afgelopen zaterdag paginagroot te adverteren met een chablis van €36 voor de ’weggeefprijs’ van €19,95. Liefst 45% korting staat er met ster vermeld. De chablis is weliswaar een Grand Cru, maar van het huis Pierre Marcelet uit Beaune. In de Franse wijngidsen totaal onbekend en ook Google levert helemaal niets op. Is Marcelet een of ander handelshuis met een fictieve naam?
Nu zullen criticasters wellicht opmerken: die Nijdam heeft mooi praten. Was hij zelf niet een van de eersten met een wijnwebshop bij De Telegraaf? Allemaal kinnesinne dus.Wat mij betreft mogen ze dat denken, maar de informatie destijds bij de Telegraaf-wijnen was in ieder geval duidelijk en objectief. Geen halve waarheden of andere trucs.
Bij het FD is dat dus allesbehalve doorzichtig. Waar komt die chablis van Marcelet werkelijk vandaan? En is hij wel zo goed als de omschrijving belooft? Van toeleverancier wijnvoordeel.nl (de FD Wijnwinkel bestaat in feite net zo min als Marcelet) krijgen we geen helder antwoord. Wel mogen we de wijn proeven. Technisch correct, maar mist fruit, concentratie en lengte. Eerder een Petit Chablis dan een Grand Cru en daar hebben we écht geen twee tientjes voor over.Dan spelen we liever op safe en kopen een chablis met een naam waarop je kunt vertrouwen. En dan hoeft het nog niet eens Grand Cru te zijn. Bijvoorbeeld de Chablis 2009 van Domaine Jean-Paul et Benoît Droin  of die van Bernard Defaix. Maar mijn persoonlijke favoriet van het moment is de Chablis 2009 van Domaine de Pattes Loup. Thomas Pico telt pas 27 lentes en scoort aan de lopende band met zijn loepzuivere chablis. Zelfs wijngoeroe Robert Parker is helemaal om. Steenfruit (reine claude), peer, mineralig, frissappig en zachte zuren. Een fenomenale wijn die menig Grand Cru mijlenver achter zich laat. Zeker die van schimmige afkomst.

 

Foto/tekst: Pieter Nijdam

wijnclub@telegraaf.nl
www.wijnclub.nl

Oververhitte wijn...

Net terug uit Mallorca (privé) realiseer ik me hoe relatief de temperatuur gecontroleerde opslag is. Als je daar een wijn koopt bij een supermarkt hoef je er niet op te rekenen dat deze kouder is dan de omgeving  temperatuur, welke in ons geval circa 37 graden Celsius betrof. Dan is natuurlijk nog de vraag hoe lang die wijn daar al staat. Daar het een supermarkt betreft mag je er van uit gaan dat er een behoorlijke omloopsnelheid is maar er stonden ook flessen van 70-80 euro en ik kan me niet voorstellen dat die erg veel en vlot verkocht worden. Dat moet je toch aan het twijfelen zetten, mocht je zo'n flesje willen aanschaffen. We zijn zo'n 9 avonden in restaurants van verschillend pluimage geweest waarbij het steeds opviel dat de wijnen, de witte en de rode, geserveerd werden op zo'n 6 graden Celsius. Al heb je behoefte aan een koel drankje, deed het toch af aan de al niet zo geweldige (lokale) wijn die je op dit eiland kan drinken. Wat wel weer prettig was dat je in een duur restaurant circa 2-3 keer de prijs van de supermarkt betaald wat zeker een aantal Rioja's behoorlijk acceptabel en toegankelijk maakte.
Helaas moet ik concluderen dat de witte wijnen van Mallorca een zeer matige prijs kwaliteit verhouding hebben, de rode wijnen zonder hout weinig diepgang en die met hout echt ouderwets Spaans gemaakt worden met een totale houtoverheersing.
Ik kan niet zeggen dat ze slecht waren maar voor een gemiddelde prijs (supermarkt) van zo'n 8,00 euro zou ik toch kiezen voor die van het Spaanse "vaste" land.