Decanteren en karafferen worden vaak door elkaar gebruikt en behoeft dus enige toelichting.
Decanteren is een handeling die uitgevoerd wordt om de wijn van de droesem te scheiden, niet om de wijn te laten oxideren (met zuurstof in aanraking laten komen)....een echte mooie oude wijn karafferen, maakt de wijn kapot, daar wil je de zuurstof zijn werk juist niet laten doen. Mede omdat door de lange periode op fles de hoeveelheid tannines (die de wijn ‘harder’ maken) al flink zijn gereduceerd of bijna volledig verdwenen. Een oude wijn decanteer je daarom ook in een zo gesloten mogelijke wijnkaraf waar zuurstof moeilijk(er) bij kan.
Grote verschil tussen karafferen en decanteren:
Karafferen: de wijn in een zo open mogelijke karaf schenken om deze te kunnen laten oxideren en daarmee de tannines te verzachten en de wijn te 'openen'.
Decanteren: De wijn scheiden van haar droesem/bezinksel zodat je deze meteen kan drinken na te zijn gescheiden van het residu.
Decanteren in detail:
Wijn wordt uit de fles in een karaf gegoten met als doel om de wijn te scheiden van een (kleine) hoeveelheid vloeistof met het sediment, zodat er een grote hoeveelheid "zuivere" wijn overblijft die vrij is van ‘droesem’. Het sediment blijft gedurende het proces achter in de fles, en de zuivere wijn wordt getransporteerd naar de karaf (decanter).
Decanteren wordt gebruikt voor het serveren van wijnen die zijn beladen met sedimenten/residuen in de oorspronkelijke fles. Deze sedimenten kunnen het resultaat zijn van een zeer oude wijn of een wijn die niet is gefilterd of geklaard gedurende het vinificatieproces. Vaak is het wijnsteenzuur. In de meeste moderne wijnbereiding is de noodzaak om te decanteren voor dit doel aanzienlijk verminderd, omdat veel wijnen niet langer een aanzienlijke hoeveelheid sediment produceren als ze ouder worden.
Wijn beluchting in detail:
Een andere reden om wijn te decanteren (karafferen) is om de wijn te beluchten, of anders gezegd te laten "ademen". Karafferen heeft als doel om de effecten na te bootsen van het ‘walsen’ van de wijn in een glas (ter stimulering van de beweging van de moleculen in de wijn), wat leidt tot de vrijlating van meer aromatische verbindingen. Bovendien wordt verondersteld dat de wijn ervan profiteert doordat enkele van de hardere aspecten van de wijn worden verzacht (zoals tannines of potentiële wijn fouten als mercaptanen). Veel wijn schrijvers bepleiten het decanteren als middel voor de beluchting van wijn, vooral wijnen die rijk zijn aan tannines zoals Barolo, Bordeaux, Cabernet Sauvignon, Rhône wijnen en port. Daarbij wordt wel opgemerkt dat het decanteren schadelijk kan zijn voor meer delicate wijnen zoals Chianti en Pinot Noir. De effectiviteit van decanteren is echter een onderwerp van debat, waarbij sommige wijn deskundigen zoals Oenoloog Émile Peynaud beweren dat de langdurige blootstelling aan zuurstof eigenlijk meer aromatische verbindingen uiteen drijft en laat verdwijnen dan dat het stimuleert. Dit in tegenstelling tot de blootstelling op kleinere schaal door de wijn te walsen in het glas onder onmiddellijke vrijlating van aroma’s. Er wordt ook gezegd dat het proces van een paar uur decanteren niet het verzachten van tannines als effect heeft. Het verzachten van tannines vindt plaats tijdens het vinificatie proces en tijdens het verouderingsproces op eiken, als de tannines door een proces van polymerisatie gaan wat dagen of weken kan duren - decanteren verandert door de oxidatie vooral de waarneming van sulfieten en andere chemische samenstellingen, wat sommige drinkers het gevoel van zachtere tannines in de wijn kan geven.
Sommige wijn deskundigen, zoals schrijfster Jancis Robinson, geloven dat voor alle wijnen, behalve de meest kwetsbare wijnen, geldt dat er niet veel aanzienlijke schade aan de wijn ontstaat door het decanteren.
